Mówi się, że Gruzja to ojczyzna wina, a Gruzini mają sztukę jego produkcji we krwi. Wino produkuje się w całym kraju, a poszczególne odmiany winorośli mają swoje specyficzne – pod względem warunków uprawy – mikro-strefy. Najbardziej znanym regionem produkcji gruzińskiego wina jest Kakheti, podzielone na dwa mniejsze regiony: Kvareli i Telavi.
Ucztowanie jest sztuką
Tradycyjnie, gruzińskie wino powstaje w glinianych naczyniach, zwanych „qvevri”, które zakopuje się w ziemi – dzięki temu dojrzewa w idealnych warunkach i stałej temperaturze przez cały rok. Technika ta została wyróżniona na arenie światowej i wymieniona na liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Otwarcie qvevri, w którym większość gruzińskich gospodarstw domowych wytwarza swoje wino, jest świętem i powodem do ucztowania. Życie towarzyskie Gruzinów obraca się wokół „supry” – czyli tradycji wspólnych biesiad. Nawiązują one do tradycji monastycznej, która polegała m.in. na tym, że opat wprowadzał do dyskusji tematy w formie toastu. Do dziś toasty przy gruzińskich stołach są związane z zadawaniem głębokich pytań o życie, a biesiadowanie jest niezapomnianym przeżyciem dla każdego gościa.
Wielowiekowe tradycje w każdym gruzińskim domu.
Gruzja jest drugim pod względem wielkości producentem winogron wśród byłych republik radzieckich – zaraz po Mołdawii. Gruzińskie wina zawsze były wysoko cenione, a dziś napój produkują setki drobnych rolników, klasztorów i fabryk, wykorzystujących tradycyjne, jak i europejskie metody. Na wsi, gdzie większość ludzi nadal uprawia winogrona i produkuje własne wina, domy mają zazwyczaj specjalne piwnice – „marani”. Nawet mieszkańcy dużych miast, którzy na co dzień równoważą postęp z tradycją, pielęgnują swoje własne tradycje wytwarzania wina.
Żyzna kraina wina
Klimat i ukształtowanie terenu Gruzji są idealne do produkcji wina. Lata są słoneczne, a zimy łagodne i bezmroźne. Kraj jest też bogaty w naturalne źródła, które zaopatrują żyzne doliny w wodę z gór Kaukazu. Łagodny klimat Gruzji, ciepłe i wilgotne powietrze, zdominowane przez wpływ Morza Czarnego, zapewniają najlepsze warunki do uprawy winorośli. Tradycyjne gruzińskie szczepy winogron są jednak mało znane na świecie – mimo że w kraju jest prawie 400 różnych rodzajów winogron, to tylko 38 uprawia się na potrzeby komercyjnej produkcji.
Wysoka jakość za przystępną cenę
Wina gruzińskie – podobnie jak francuskie – różnią się w zależności od regionu, z którego pochodzą i w większości wytwarzane są z mieszanki dwóch lub więcej odmian winogron. Zwolennicy ekologicznych upraw i lokalnych smaków będą zachwyceni. Dodatkowo korzystna relacja jakości do ceny zadziwia nawet jurorów międzynarodowych konkursów – okazuje się, że gruzińskie wina przewyższają jakością o wiele droższe trunki z Francji, czy Włoch.
„Daj mi winorośl, a możesz zmusić mnie do życia na piaskach”, mówi stare, gruzińskie powiedzenie. Gruzini mają jednak znacznie więcej niż ziemię – mają jedne z najstarszych upraw winogron na świecie, gdzie kultywują nie tylko winorośl, ale także światowej klasy kulturę wina.
Przygotowaliśmy dla Was mały słowniczek gruzińskich szczepów:
*Ojaleshi: Odmiana czerwona, uprawiana na zboczach górskich nad brzegami rzeki Tskhenistskali. Daje wina o ciemnej głębokiej barwie, aromacie ciemnych owoców, czarnej porzeczki, nieco pieprzne i korzenne.
*Saperavi: Z tego szczepu powstają bogate, ciemnoczerwone wina, które mogą dojrzewać nawet do pięćdziesięciu lat. To gatunek, który gwarantuje wysoki poziom alkoholu. Jest jednym z podstawowych winogron używanych w gruzińskich winach czerwonych.
*Mtsvane: Bardzo ważna odmiana winorośli w gruzińskiej sztuce winiarskiej stosowana do produkcji wina białego. Często miesza się z Rkatsiteli, aby zapewnić winu aromatyczny, owocowy balans.
*Usakhelauri: Nazwa tego szczepu uprawianego na górskich stokach Lechkhumi oznacza „bezcenny” i doskonale opisuje jakość winogron. Proces ich uprawy jest dosyć trudny i charakteryzuje się niewielkimi zbiorami. Każdego roku można zbierać tylko trzy tony winogron, co powoduje, że wina te są bardzo drogie.
*Rkatsiteli: Uchodzi za jedną z najbardziej pierwotnych odmian winorośli znanych w Gruzji i na świecie. Obecnie uprawiana przede wszystkim w Kachetii oraz w Kartlii, do produkcji win białych.
*Alexandreuli: Bardzo stary, czerwony szczep, wykorzystywany przede wszystkim do produkcji słynnego wina Kvanchkara.
*Chinuri: Oznacza „doskonałe”. To szczep uprawiany w regionie Kartli, który dojrzewa pod koniec października i jest zwykle używany do produkcji win musujących.