W czasach zdominowanych przez patriarchat – od epoki Faraonów, przez antyczną Grecję i Rzym, średniowiecze aż po epokę nowożytną, z dobrodziejstw wina korzystali głównie mężczyźni. Ze względu na liczne stereotypy rozpowszechnione w wielu kulturach, pod różnymi szerokościami geograficznymi, kobietom odmawiano nie tylko prawa do spożywania wina, ale też odsuwano je od produkcji i zbierania owoców winorośli. Wierzono nawet, że poprzez swoją nieczystość kobieta jest w stanie zamienić wino w ocet!
Uwaga, będzie drastycznie, ale starorzymski obrońca cnót Katon Starszy udzielał takiej rady: „Jeśli zobaczysz, że twoja żona pije wino, zabij ją natychmiast!”. Z kolei Rzymianie całowali swoje żony w usta nie po to, aby okazać im uczucie, lecz by sprawdzić, czy wybranka serca nie rozkoszowała się winem, symbolizującym w ustach niewiasty rozwiązłość. Mało tego. Nadepnięcie przez kobietę na winogrona miało nawet zwiastować nieurodzajne zbiory.
Na szczęście czasy zabobonów i przesądów mamy już za sobą, a w świecie wina, nadal zdominowanym przez mężczyzn, coraz częściej znajduje się miejsce dla utalentowanych i ambitnych kobiet, mogących się pochwalić równie spektakularnymi osiągnięciami. Koniec końców liczy się profesjonalizm i merytoryczne podejście do tematu, przekładające się na zrozumienie trudnego i wymagającego procesu uprawy winorośli, winifikacji czy wreszcie degustacji wina. Jak przekonujemy się coraz częściej, kobiety doskonale radzą sobie również i w tej dziedzinie.
Niemalże w każdym winiarskim zakątku świata, genialne wina wychodzą spod rąk genialnych kobiet. Lalou Bize-Leroy zwana królową Burgundii, produkuje najznakomitsze burgundy – w 1974 roku została współtwórczynią jednej z najważniejszych winnic, produkującej najdroższe wina świata, czyli Domaine de la Romanée-Conti. W 1988 roku, kładąc szczególny nacisk na biodynamiczną uprawę winorośli (to rodzaj rolnictwa ekologicznego, ale bardziej restrykcyjny – oczywiście z korzyścią dla wina) królowa Burgundii stworzyła własna markę Domaine Leroy. Jej dokonania zasługują na jeszcze większe uznanie, biorąc pod uwagę fakt, że francuscy winiarze, uchodzący za bardzo konserwatywnych (również w kwestii płci), dopiero w 2000 roku przyjęli dwie kobiety do najstarszego i najbardziej prestiżowego stowarzyszenia winiarskiego Jurade Bordeaux. I to po blisko 800 latach jego funkcjonowania!
Następną ważną kobietą jest Elisabett Foradori, która zrewolucjonizowała odziedziczone po ojcu winnice we włoskim Trydencie i przywróciła do łask wymierający lokalny szczep winorośli teroldego. Od 2000 roku Elisabett przykłada szczególną wagę do biodynamicznej uprawy winorośli, a do produkcji wina używa glinianych amfor, tych samych, jakie od wieków stosuje się w ojczyźnie wina – Gruzji. Dzięki wprawnej ręce, wyczuciu i doświadczeniu powstające wino doskonale oddaje jej osobowość – to prawdziwy kupaż elegancji i kobiecości, a jednocześnie niesamowita moc.
A jeśli już mowa o dziedziczeniu i rodzinnej produkcji wina, to wielopokoleniowe zaangażowanie całych rodzin, przekazujących i kultywujących tajniki produkcji wina, widoczne jest na przykładzie Eleny Walch z włoskiego regionu Górnej Adygi. Wiele lat temu Elena zwróciła uwagę na wpływ tamtejszego unikatowego terroir, czyli siedliska (gleba i mikroklimat, które wpływają na finalny smak wina). Obecnie winnica znajduje się w rękach jej córek Julii i Karoline, które z powodzeniem kontynuują dzieło matki i podtrzymują opinię najlepszych producentek win w regionie.
Przykłady kobiet wytwarzających znakomite wina można wymieniać bez końca: niesamowite i czyste w formie rieslingi spod ręki Teresy Breuer w niemieckim regionie Rheingau, soczyste malbeki od Susany Balbo w Argentynie, trzy najważniejsze kobiety wina w Australii: Vanya Cullem, Lousa Rose, Virginia Willcock czy też Delia Viader w Napa Valley w Kalifornii, której wina uchodzą za najbardziej prestiżowe. I nie zapominajmy o Polsce – genialne polskie wina wychodzą spod ręki Agnieszki Wyrobek-Rousseu w winnicy Srebrna Góra w Krakowie.
Z roku na rok przybywa coraz więcej doświadczonych winiarek czy sommelierek, legitymujących się doskonałym wykształceniem i znajomością specyfiki tej wymagającej branży. Coraz więcej z nich zdaje jeden z najtrudniejszych egzaminów winiarskich na świecie, czyli Master of Wine – obecnie na 353 osoby posiadające ten tytuł, 118 stanowią kobiety. Do najbardziej znanych Master of Wine należy Brytyjka Jancis Robison, bardzo poczytna i ceniona autorka wielu książek o winie, a do tego twórczyni portalu winiarskiego, określanego mianem purpurowych stron, na którym znaleźć można ogromną porcję wiedzy o winie.
Kobiety powołują też stowarzyszenia, których celem jest nieustanne podnoszenie kwalifikacji, wzajemne wspieranie się i edukowanie z zakresu wina. I znowu zaglądamy na rodzime podwórko – znacie Polskie Stowarzyszenie Kobiety i Wino, założone przez Monikę Bielka-Vascovi? Podobnie funkcjonują też włoskie La Donne del Vino, niemieckie Vinissima, amerykańskie Women of Vine&Spirits, australijskie The Fabulous Lady Wine Society czy francuskie Women and Wine of the World.
Na zakończenie ciekawostka: również szampan – wytworne i eleganckie wino, doceniane przez niezliczoną rzeszę wybrednych smakoszy – wiele zawdzięcza kobietom. Zaszczytne grono wpływowych nazwisk reprezentują Madame Clicquot z Veuve Clicquot, Lily Bollinger z Champagne Bollinger czy Marie-Lousie Lanson de Nonancourt. Wszystkie te osiągnięcia oparte na solidnej wiedzy, doświadczeniu, talencie oraz ciężkiej pracy bazują na jeszcze jednym bardzo ważnym elemencie. Mam na myśli badania naukowe, wskazujące na to, że to właśnie kobiety mają lepiej rozwinięty zmysł smaku i powonienia. Smacznego, drogie panie!
